Phan Hữu Dật sinh ngày 1 tháng 6 năm 1928 (Mậu Thìn) tại tỉnh Thừa Thiên – Huế, nguyên quán tại làng Thanh Lương, xã Hương Xuân, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên – Huế.[2][3]

Năm 1961, Phan Hữu Dật tốt nghiệp đại học ngành Dân tộc học tại khoa Lịch sử, Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M. V. Lomonosov.Năm 1963, Phan Hữu Dật nhận bằng Tiến sĩ Sử học tại khoa Sử học, Đại học Quốc gia Moskva.[1]

Năm 1996, Phan Hữu Dật được Nhà nước Việt Nam công nhận học hàm Giáo sư.

Năm 2008, Phan Hữu Dật được phong tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân.